dilluns, 21 de setembre del 2015

De sensu certitudinis (II)

nexus neurales quibus claustrum et plures corticis partes coniunguntur

Vt iam infra dixeram, certitudo sensus quidam videtur quo conscientia “certior fit” de coniunctionibus neuronum ex diversis cerebri partibus. Quem ad modum hoc sensus certitudinis emergat, nondum possunt scientifici statuere.

Sunt autem qui ex experimentis coniciant claustrum eo munere fungi (1). Est enim claustrum locus cerebri signa accipiens ab aliis cerebri partibus quae ad sensus, motum, affectus atque cogitationem pertinent. Claustrum excitatur quotienscumque signa neuralia ex pluribus cerebri locis simul eo conveniunt. Ibi signa ita cohaerent ut ex multis stimulis unum responsum fiat. 

Nuper nuntiatum est experimentum, qui perbelle monstrat claustrum esse locum ad conscientiam pertinentem. Nam cum in cerebrum feminae cuiusdam forte fluxus electricus inferretur, claustro excitato feminam statim animus liquit. Statim ut cessavit agitatio electrica, animum recepit illa. Quotienscumque stimulus electricus claustrum adtingebat, femina conscientiam amittebat, et si cessabat stimulus electricus, expergiscebatur illa statim. Nuntiatur res sine mora, vulgatur in interrete et in ephemeridibus, stupent omnes, eo magis quod “sedem conscientiae” inventam esse praedicatur (2). Quamquam mihi obscurum videtur quid “sedis conscientiae” appellari possit, pondus experimenti tollere nolo, quia posthac non iam licebit iis qui in natura conscientiae versantur omittere ampliorem de claustro investigationem. Fortasse argumentum etiam dabitur illis neuroscientificis qui putant ex ipso claustro proficisci sensum certitudinis (ita appellamus ea animi commotio, quae causa fit ut credamus rectum responsum habere).

Claustrum coniungitur cum iis partibus cerebri quae signa ex oculis, auribus, atque ceteris sensibus accipiunt; claustro est etiam conexus cortex praefrontalis, qui sedes iudicii atque decisionis praecipue videtur, atque systema limbicum, unde affectus et motus animi proficiscuntur. Quamobrem non sine gaudio responsum rectum invenimus aut solitas cogitationis vias peragimus, atque maxima vehementia solidam animi sententiam defendere possumus.

Sic ad sententiam neuroscientifici Burton redire possumus (vid. scriptum superius). Vt adfirmabat ille, sensus certitudinis affectibus coniunctus esse patet. Et, quod caput est, certitudo oritur non quod veritatem adtingamus, sed quia corpus nos iubet ita sentire.  Quae semper in memoria servare opus est, ne in pervacuam arrogantiam incidamus aut violentiam, credentes nos soli rectum iudicium habere. 

(Nogueras scripsit)

(1) J. R. Smythies, L. R. Edelstein, V. S. Ramachandran (eds.), The Claustrum. Structural, Functional and Clinical Neuroscience, San Diego-Londinium-Waltham MA, 2014, p. 330-332.

(2) In ephemeridibus dico. Auctores ipsi multo accuratius rem exprimunt : Such coordination by the claustrum (...) would make it an important part of the neural correlates of consciousness”, M. Z. Koubeissi, F. Bartolomei, A. Beltagy et F. Picard, “Electrical stimulation of a small brain area reversibly disrupts consciousness”, Epilepsy and Behavior 37 (1914), p. 34.

dimarts, 1 de setembre del 2015

De sensu certitudinis (I)


Certissimae res saepe nobis videntur, cum plane scimus nos verum habere responsum aut rectum cepisse consilium. Quid sit porro certitudo ipsa, aut unde veniat, incertissima est quaestio.

Olim librum legi a neuroscientifico scriptum R. A. Burton nomine, cuius titulus est On being certain (1). Non est tractatus scientificus, sed potius opusculum ubi libere de certitudine disputatur. Quaerit auctor libelli an certitudo sit sensus quidam, sicut alii sensus quibus diversi status corporis (2) conscientiae patefaciunt: sitimus enim cum aqua nobis deest, cibo carentes fames nos premit. fatigatio somnum, vulnus dolorem excitat. Non aliter certitudinis sensus statui cuidam cerebri congruere videtur, cum responsio quaeritur aut consilium. 

Eo modo conscientiae “nuntiatur” synchronismus quidam fieri in communicatione neuronum. Ita ut bibimus quod sitis conscii simus, aut edimus cum famis signa sentimus, sic hic sensus ad neuronum coniunctionem pertinens videtur causa ut de singulis rebus decernere possimus.

Sensus quidem certitudinis non ex conscienti cogitatione proficiscitur, sed ad conscientiam emergit ex inconsciis neuronum vinculis. Ita certitudo non multum differre videtur a formidine, gaudio, taedio, voluptate atque ceteris animi affectibus, qui in conscientiam irrumpunt ex partibus cerebri quorum labor nequaquam conscii sumus. Saepe certae res nobis videntur, nescimus tamen quae facta, quae signa ex oculis aut auribus aut ceteris sensibus ducta probent id quod sentimus. Non semper factis innititur quod ex neuronum quadam coniunctione surgit. Quamobrem sententiae nonnullae quamvis falsae rectissimae nobis videntur: certum enim non est idem et verum.  Sensu certitudinis ducti homines facile sed non semper recte decernunt.

Ex parvulis argumentis undique ductis in eo libro res tractatur, sed nulla definitio, nullum indicium aut argumentum grave ibi inveni potest, nihil tandem probatur. Auctor numquam adfirmat rem unam esse quae plurimis verbis appellatur (feeling of knowing, feeling of correctness, feeling of conviction atque feeling of certainty). Mihi autem placuit hic libellus quod certitudo, quae multo abesse potest a veritate rerum, proxima ibi depingitur affectibus. Atque mihi placuit praecipue quia auctor (ipse neuroscientificus) scribere videtur contra solitam neuroscientificorum arrogantiam, qui adfirmare solent: “de cerebro nondum omnia scimus, mox tamen sine dubio sciemus”.

Ab eo libro perquisitionem bibliographicam incepi de sensu certitudinis amplius scire volens. Quod inveni in proximo scripto traditura sum. 

(Nogueras scripsit)

(1) R. A. BURTON, On Being Certain. Believing You Are Right Even When You're Not, 2008.
(2) De statibus corporis in cerebro fictis, cf. v.g. A. DAMASIO, Self Comes to Mind , 2010.

divendres, 3 de juliol del 2015

Novi Horizontes


Mox Pluto minus remota nobis videbitur, quod paucis interiectis diebus speculatrum spatiale New Horizons (latine “Novi Horizontes”) iam adtinget eam extremam planetulam. Perveniet enim New Horizons proxima Plutoni 14 Iulii, explorabit inde et planetulam ipsam et satellites eius, atque alia corpora ad Kuiperi zonam pertinentia.

Pluto reperta fuit anno 1930 ab astronomo Clyde Tombaugh, cui New Horizons honorem tribuit partem eius cinerum vehens. Anno 1978 inventus est maximus Plutonis satelles Charon appellatus. Nunc scimus quattuor satellites circum planetulam volvere praeter Charontem: Styx, Nix, Kerberos et Hydra. Quos mox melius cognoscere poterimus per imagines mirabiles atque cetera data speculatri instrumentis collecta.

Sed ut iam ad res terrestres transeamus, dum iter suum pergit New Horizons, Graecia quoque ad finem incertum itineris pervenire videtur. Quia non diutius possunt Graeci saevas condiciones ab Europae dominis accipere et gravissimum iugum servile ferre. Vt iam bene sciebant Romani, qui tributum nimium poscit, non argentum sed exitium poscit. Quamobrem suffragiis detrectare debent Graeci imperia scelerata eorum qui commodum divitum dumtaxat tuentur, atque discedere a via ubi nulla salus, nulla spes, nulla humanitas inest aut dignitas. Num melius est sine ulla populi voluntate cognitam cladem exspectare quam effugium quodam novum quamvis incertum adsequi?

Nomen parvuli vehiculi spatialis omen Graecis nuntiare videtur his diebus ex angulo solaris ordinis remoto ad mortalium ordinem rerum. Nam novi et incertissimi horizontes in Graecia nunc patent, non periculo vacantes. Sed iam spes quaedam in eo inest, ut horizontes tandem et  lux nova post tantam ruinam cerni possint.

(Nogueras scripsit)

diumenge, 14 de juny del 2015

Salve, Philae!


Hodie experrectum est modulum exploratorium in cometa 67P Churyumov-Gerasimenko missum, quod Philae nominatur. Atque simul cum exspectatissimis eius signis expergiscitur hoc blogum diu sopitum et derelictum!

Modulum Philae ex astronave Rosetta eiectum  in solum cometae pervenit die 12 Novembris 2014. Cum forte cecidisset Philae in locum obscurum, propter lucis inopiam nullam vim agendi habebat.  Nunc quod iam cometa ad perihelium proxima venit, lux et calor solis satis energiae modulo praebet ad signa mittenda.

Memores sumus etiam Rosettae, quae adhuc cometam circumire pergit atque infinita photographemata mirabilia per tot menses ad nos misit! Ecce imago quae ex multis carissima mihi est, ubi cernitur vallis altissima Hathor appellata. Is locus familiaris simul et insolitus novitatem Rosettae explorationis perbelle exprimit. Posthac res novas ex modulo tandem excito etiam exspectabimus! 

(Nogueras scripsit)