De risu bestiarum

De animalibus duplicem semper habuit homo sententiam, cum sui dissimilia et inferiora putaret, imaginem tamen humanitatis in bestiis recognoscere crederet. Sic bonitatem, saepius malignitatem, quae in humanis inest, beluis tribuit. Antiqui Romani elephantes bene moratos esse atque adeo religionis sensum habere existimabant, quod patet ex his Plinii verbis: “Maximum est elephans proximumque humanis sensibus, quippe intellectus illis sermonis patrii et inperiorum oboedientia (...), amoris et gloriae voluptas, immo vero, quae etiam in homine rara, probitas, prudentia, aequitas, religio quoque siderum, Solisque ac Lunae veneratio” (Nat. Hist. VIII, 1, 1). Aliter autem iudicabatur de simiis. Etenim Cicero tradit (De Nat. De. I, 97) "simia quam similis turpissima bestia nobis" scripsisse Ennium, qui et sanctos apellabat poetas et ipse sanctus habebatur.

Hodierna scientia non mores, sed sensus affectusque bestiarum examinat, quoniam non modo mammifera verum etiam aves videmus laetitia exsultare, tristitia languescere, vexationibus terribiliter irasci, blanditiis leniri.  Delphini sodales suos aegros adiuvant; mures alimenta sumere nolunt cum vident alios sui generis cruciari, et multa alia exempla ab omnibus bene nota sunt, quibus demonstratur affectibus moveri animalia. Risus tantum humanus multis adhuc videtur. Nunc autem adfirmant scientifici aliquot bestias sonos fundere, quibus se “ridere” significant. Iam quaesitum est de sono simiorum, qui “risus” existimatur, et, quod mirabile videtur, etiam mures, bestiae humiliores, ridere posse scimus. In relatione audiovisifica supra inserta videbis murem qui titillationibus adeo delectatur ut sonos edat cachinnis aequiparatos a scientificis.

Quo multo magis criminale videtur, cum bestiae in officinis atque laboratoriis crudelissime vexantur, quod scimus neque eorum corpus dolore vacare, neque animum affectibus et sensibus, quos natura ipsis dedit humanis.
(Nogueras scripsit)